تیغه‌چینی
تعریف تیغه‌چینی
تیغه‌چینی به ساخت دیوارهای غیرباربر داخلی یا خارجی با استفاده از مصالح مختلف مانند بلوک، آجر یا پانل‌های گچی گفته می‌شود. این دیوارها معمولاً به‌منظور تفکیک فضاها در ساختمان‌ها ساخته می‌شوند و به دلیل غیرباربر بودن، وظیفه تحمل بارهای ثقلی را ندارند.
انواع مصالح مورد استفاده در تیغه‌چینی
- آجر فشاری و ماشینی: آجر یکی از قدیمی‌ترین مصالح تیغه‌چینی است که به دلیل استحکام بالا و دسترسی آسان به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. - بلوک سیمانی: بلوک‌های سیمانی به‌دلیل وزن کمتر و سرعت بالای اجرا، از مصالح رایج در تیغه‌چینی ساختمان‌های مدرن هستند. - بلوک‌های سبک (لیکا و هبلکس): بلوک‌های سبک علاوه بر کاهش وزن ساختمان، عایق حرارتی و صوتی خوبی نیز فراهم می‌کنند. - پانل‌های گچی و پیش‌ساخته: برای سرعت بخشیدن به اجرای دیوارها و کاهش وزن کلی ساختمان، از پانل‌های پیش‌ساخته گچی یا فوم استفاده می‌شود.
نکات فنی در اجرای تیغه‌چینی
زیرسازی مناسب
قبل از شروع تیغه‌چینی، باید زیرسازی مناسب انجام شود. بستر تیغه‌چینی باید تراز، صاف و عاری از مواد زائد باشد. در برخی موارد، اجرای یک لایه ملات سیمانی به‌عنوان بستر ضروری است.
استفاده از ملات مناسب
برای اتصال مصالح تیغه‌چینی، از ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود. نوع ملات باید با مصالح انتخابی هماهنگ باشد. برای بلوک‌های سبک ممکن است ملات‌های خاصی نیاز باشد تا چسبندگی و عملکرد بهتری داشته باشند.
رعایت چیدمان درست مصالح
چیدمان مصالح تیغه‌چینی باید به‌گونه‌ای باشد که پیوستگی و اتصال مناسبی بین بلوک‌ها یا آجرها ایجاد شود. همچنین، نباید در یک ردیف بیش از یک اتصال عمودی (درز ملات عمودی) قرار گیرد. چیدمان صحیح باعث افزایش استحکام دیوار خواهد شد.
اجرای گوشه‌ها و تقاطع‌ها
در اجرای گوشه‌ها و تقاطع‌ها، مصالح تیغه‌چینی باید با دقت بیشتری چیده شوند. این نقاط به دلیل تمرکز نیروها از اهمیت بالاتری برخوردارند و نیاز به استحکام بیشتری دارند. بهتر است در تقاطع‌ها از میلگردهای انتظار یا وال‌پست استفاده شود.
کنترل تراز و شاقولی
در هر مرحله از تیغه‌چینی، باید با استفاده از تراز و شاقول، تراز بودن دیوار و شاقولی بودن آن بررسی شود تا دیوارها صاف و بدون انحراف ساخته شوند.
وال‌پست
تعریف وال‌پست
وال‌پست به عناصر سازه‌ای گفته می‌شود که در دیوارهای غیرباربر تعبیه می‌شوند تا مقاومت و پایداری دیوارها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد را افزایش دهند. وال‌پست‌ها معمولاً از پروفیل‌های فولادی (تیرآهن، نبشی یا قوطی) ساخته می‌شوند و در دو سمت دیوار یا در فواصل مشخص نصب می‌شوند.
انواع وال‌پست
- وال‌پست قائم: این نوع وال‌پست به‌صورت عمودی در دیوارهای تیغه‌چینی تعبیه می‌شود و بیشتر برای دیوارهای بلند و غیرباربر به‌کار می‌رود. وال‌پست قائم از انحراف و واژگونی دیوار در برابر نیروهای جانبی جلوگیری می‌کند. - وال‌پست افقی: وال‌پست‌های افقی به‌صورت طولی و در فواصل مشخص در ارتفاع دیوارها نصب می‌شوند و از ترک‌خوردگی و انحراف دیوار در برابر نیروهای جانبی ممانعت می‌کنند.
نکات فنی در اجرای وال‌پست
محل قرارگیری وال‌پست
وال‌پست‌ها معمولاً در دو انتهای دیوار و همچنین در فواصل مشخصی از طول دیوار نصب می‌شوند. طبق آیین‌نامه‌های ساختمانی، فاصله بین دو وال‌پست قائم نباید بیش از 6 متر باشد.
اتصال وال‌پست به سازه اصلی
برای اطمینان از عملکرد وال‌پست‌ها، آن‌ها باید به سازه اصلی (سقف و کف) با استفاده از جوش یا پیچ و مهره به‌طور کامل متصل شوند. اتصال مناسب وال‌پست به سازه اصلی نقش کلیدی در توزیع نیروهای جانبی به اعضای اصلی سازه ایفا می‌کند.
پوشش و مقاومت در برابر خوردگی
وال‌پست‌ها باید در برابر خوردگی مقاوم باشند. به‌ویژه در مناطق مرطوب یا سازه‌هایی که در معرض رطوبت قرار دارند، پوشش ضدزنگ و ضدخوردگی باید روی پروفیل‌های وال‌پست اعمال شود.
اتصال میلگردهای انتظار
در بسیاری از موارد، برای افزایش استحکام وال‌پست‌ها و اتصال بهتر دیوار به وال‌پست، از میلگردهای انتظار استفاده می‌شود. این میلگردها به‌صورت افقی یا قائم بین وال‌پست و دیوار قرار داده شده و به کمک ملات یا جوش به دیوار متصل می‌شوند.
الزامات آیین‌نامه‌ای در اجرای تیغه‌چینی و وال‌پست
الزامات آیین‌نامه‌ای تیغه‌چینی
- ارتفاع مجاز دیوارهای غیرباربر: طبق آیین‌نامه‌های ساختمانی، ارتفاع دیوارهای غیرباربر نباید بیش از 3.5 متر باشد مگر اینکه از وال‌پست یا تقویت‌کننده‌های عمودی و افقی استفاده شود. - رعایت حداقل ضخامت دیوار: ضخامت دیوارهای غیرباربر باید حداقل 10 سانتی‌متر باشد. برای دیوارهایی که در معرض بارهای جانبی بیشتری هستند، این ضخامت افزایش می‌یابد. - استفاده از میلگردهای افقی در تیغه‌چینی: برای جلوگیری از ترک‌های انقباضی و افزایش استحکام، استفاده از میلگردهای افقی در فواصل مشخص توصیه می‌شود.
الزامات آیین‌نامه‌ای وال‌پست
- فاصله مجاز بین وال‌پست‌ها: فاصله بین دو وال‌پست قائم نباید بیش از 6 متر باشد. همچنین در دیوارهای بلندتر از 3.5 متر، استفاده از وال‌پست افقی الزامی است. - اتصال مناسب به سازه: وال‌پست‌ها باید به‌طور مناسب به تیرها و ستون‌های اصلی سازه جوش داده یا پیچ و مهره شوند تا بتوانند نیروهای جانبی را به‌خوبی به سازه منتقل کنند. - مقاومت وال‌پست در برابر خوردگی: وال‌پست‌ها به‌ویژه در سازه‌های بیرونی یا در معرض رطوبت، باید با استفاده از پوشش‌های ضدزنگ مقاوم‌سازی شوند.
سوالات متداول
چه زمانی از وال‌پست در دیوارهای تیغه‌چینی استفاده می‌شود؟
وال‌پست در دیوارهایی که ارتفاع آن‌ها بیش از 3.5 متر است و همچنین در فواصل طولی بیش از 6 متر نصب می‌شود. هدف از نصب وال‌پست، افزایش مقاومت دیوار در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد است.
آیا در تمامی دیوارهای داخلی نیاز به وال‌پست وجود دارد؟
خیر، وال‌پست تنها در دیوارهایی که تحت بارهای جانبی قرار دارند یا دارای ارتفاع و طول زیاد هستند استفاده می‌شود. در دیوارهای کوتاه‌تر و فضاهای داخلی که بارهای جانبی قابل توجهی وجود ندارد، وال‌پست ضروری نیست.
چه نوع ملات برای تیغه‌چینی با بلوک سبک مناسب است؟
برای تیغه‌چینی با بلوک‌های سبک مانند لیکا یا هبلکس، ملات‌های خاص با چسبندگی بالا و سبک‌وزن استفاده می‌شود. این ملات‌ها معمولاً ترکیبی از سیمان، آهک و مواد افزودنی سبک هستند.
آیا وال‌پست‌ها باید به سازه اصلی جوش داده شوند؟
بله، وال‌پست‌ها باید به تیرها و ستون‌های اصلی سازه جوش داده یا پیچ و مهره شوند تا از انتقال نیروهای جانبی به سازه اصلی اطمینان حاصل شود.
چگونه می‌توان استحکام دیوارهای تیغه‌چینی را افزایش داد؟
برای افزایش استحکام دیوارهای تیغه‌چینی، می‌توان از میلگردهای افقی، میلگردهای انتظار در گوشه‌ها و تقاطع‌ها و نصب وال‌پست‌های عمودی و افقی استفاده کرد.
نتیجه‌گیری
اجرای صحیح تیغه‌چینی و نصب وال‌پست‌ها به‌عنوان عناصر کلیدی در پایداری دیوارهای غیرباربر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رعایت اصول فنی و الزامات آیین‌نامه‌ای در اجرای این مراحل، نه تنها استحکام و پایداری سازه را تضمین می‌کند، بلکه نقش مهمی در ایمنی ساختمان در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد ایفا می‌کند.
